De opwarming van het globale klimaat gaat in sneltempo vooruit. Europa warmt zelfs dubbel zo snel op in vergelijking met andere continenten. Ook in Jabbeke zijn de gevolgen van de klimaatverandering al duidelijk merkbaar. Hittegolven en langdurige droogtes met bodemerosie wisselen af met periodes van korte intense of langdurige onophoudelijke regenperiodes. De weinige natuur die we hebben en de biodiversiteit staan onder druk. Dat is slecht nieuws voor onze voedselvoorziening, de landbouw en onze manier van leven in het algemeen.

Een gemeentebestuur kan een klein steentje bijdragen om de klimaatverandering te keren onder andere via investeringen in duurzaamheid die vandaag ook financieel interessant zijn. Een gemeentebestuur moet de nodige maatregelen treffen om de gevolgen van de klimaatopwarming op te vangen. Dat kan zowel via infrastructurele maatregelen als door het versterken van natuur. In het ganse klimaatverhaal mag ook milieuverontreiniging niet uit het oog verloren worden.

Om de CO2 uitstoot van een gemeente te beperken, is het belangrijk om zo weinig mogelijk energie te verbruiken zonder aan kwaliteit in te boeten. Het gaat zowel om energieconsumptie als energieproductie. Daarom is het ook financieel interessant om zelf groene energie op te wekken. Oudere gebouwen worden best energiezuiniger gemaakt door ze te isoleren. Deze gebouwen moeten niet per se aan de huidige energetische normen van vandaag voldoen. Nieuwbouw weegt immers veel zwaarder door op de globale CO2 uitstoot.

Het plaatsen van zonnepanelen en zelfs kleine zonneparken kan de gemeentelijke energiefactuur naar beneden halen. Deze kunnen ook de elektrificatie het wagenpark van de gemeente versnellen en verbeteren. De elektrische auto is zeker geen wonderoplossing, maar het wagenpark van een gemeente komt zelden buiten de gemeentegrenzen waardoor het wel zeer geschikt is om deze dagelijks op te laden met eigen hernieuwbare energie. Een goede voorbereiding en planning is de sleutel tot succes.

Ook de gemeentelijke straatverlichting kan beter en slimmer aangestuurd worden waarbij meer bebouwde gebieden verlicht blijven en de buitengebieden donker worden. Dat is ook goed voor de natuur en vermindert lichtvervuiling.

Om de gevolgen van de klimaatverandering in onze gemeente op te vangen zijn er mogelijkheden.

Langdurige droogtes leiden nu al tot acute tekorten waarbij het grondwaterpeil alarmerend zakt. Vooral in de droge zomerperiodes waarbij de bevolking meer water verbruikt, is er een risico. Als inwoners zelf over water beschikken via hun regenwaterput haalt dat wat druk van de ketel. Een gemeentebestuur kan dit stimuleren door inwoners subsidies aan te bieden voor de aanleg van regenwaterputten.

Bij langdurige droogte vaardigt de provincie soms oppompverboden uit. Een gemeente kan ook maatregelen nemen om het grondwater te vrijwaren. Een verbod op langdurige bronbemaling in de droogste periodes kan overwogen worden wat ook duidelijkheid biedt aan de aannemers. Uitzondering moeten steeds toegestaan kunnen worden wanneer het opgepompte water terug kan vloeien in de natuur en niet wordt afgevoerd via de riool

Met de toenemende droogte is er ook een sterke bodemerosie aanwezig aangewakkerd door strakke winden. Dat gaat gepaard met grote stofwolken die de wijken naast de akkers

teisteren. Door het aanleggen van hagen, heggen en houtkanten langs de akkers kunnen dit grotendeels tegengehouden worden. Er bestaan subsidies voor de landbouwers om deze aan te leggen, maar die worden uiterst zelden gebruikt. Een gemeente kan beslissen om deze zelf aan te leggen en te onderhouden en dit in samenspraak met de landbouwer. Trage wegen kunnen zo ook hersteld of nieuw aangelegd worden waarbij mooie wandelroutes voor de inwoners zichtbaarheid en respect voor de landbouw bieden.

De watervoorziening van een gemeente komt in droogteperiodes ook onder druk te staan hoewel er dan veel nood aan is. In dichtbebouwde deelgemeenten speelt immers ook het hitte-eiland effect. Meer vergroening in de dorpskernen kan soelaas bieden aan de inwoners en om dit professioneel te onderhouden is er nood aan voldoende water. Vaak staan nieuw geplante boompjes gewoon te verdrogen en sterven af. Als gemeente zelf voorzien in een strategische reserve aan regenwater is dan ook een verstandige keuze met het oog op de toekomst. We stelden dan ook voor dat de gemeente investeert in eigen wateropslag waar het regenwater nu naar zee wordt afgevoerd.

Natuur

Het meest doeltreffende wat we kunnen doen om de klimaatopwarming tegen te gaan is het herstellen van onze natuur die in nood verkeert. Dat kan allereerst door geen open ruimte meer op te offeren die nu sterk onderdruk staat. Er verdwijnt veel open ruimte, ook in Jabbeke. Een gemeentebestuur kan dit tegengaan.

West-Vlaanderen is een bosarme regio. Natuurherstel in onze provincie moet in de eerste plaats gericht zijn op bebossing. Het verder uitbreiden van bosgebied gebeurt best doelgericht waarbij bosgebieden met elkaar verbonden worden om de biodiversiteit te verbeteren. Een weinig bekend nadeel van nieuw aangeplant bosgebied is dat jonge bossen meer CO2 uitstoten dan ze opnemen in hun eerste 15 levensjaren. Wat ook vaak vergeten word door gemeenten is dat deze wel extra verzorging en water kunnen gebruiken in hun eerst groei. Zo niet sterven deze massaal af en is het vele werk voor niets geweest.

Naast bebossing is het cruciaal om bestaande bossen te behouden. De gemeente kan initiatieven nemen om deze aan te kopen. Door het beheer te delen is er dan plaats voor wandelaars en fietsers en ruimte voor ongestoorde natuur. Bos behouden betekent ook dat er zuinig met kapvergunningen moet worden omgegaan. Het gemeentebestuur kende er wel heel veel toe deze legislatuur. Een aanvraag wordt best goed bestudeerd vooraleer ze toe te kennen. Dat vereist voldoende personeel met kennis van zaken.

Het oorspronkelijke Vlaanderen was altijd al een waterrijk en vaak moerassig gebied. We hebben sterk ingegrepen om het hier droog te houden en trokken natuurlijk waterlopen recht om het water snel af te voeren. Dat is vandaag nog steeds nuttig wanneer we waterbommen over ons heen krijgen, maar in tijden van droogte hebben we een probleem. De gemeente kan een beleid voeren om de natuurlijk waterlopen opnieuw meer ruimte te geven door ze te laten meanderen. Het aanleggen van natuurlijke waterbufferringgebieden brengt ons landschap terug naar wat het vroeger altijd is geweest. Ook dit komt de biodiversiteit, onze waterhuishouding en de landbouw ten goede. Goede afspraken met de eigenaars zijn nodig. Het beheer kan gebeuren door de gemeente zelf.

De ontharding van onze gemeente is een aandachtspunt, maar hoeft geen stedelijk tempo te volgen. Belangrijk is dat inwoners van dichtbebouwde wijken slechts zeer beperkt en/of waterdoorlatend verharden om het risico op wateroverlast voor iedereen te vermijden. Waar mogelijk kunnen ook stukken openbaar domein deels onthard worden met het oog op vergroening en verkoeling. Onze wijken kunnen ook wel wat meer groen gebruiken. Een ecologisch onderbouwd groenbeleid met goed opgeleid personeel is nodig om dit tot een goed einde te brengen.

Leefmilieu

Naast de klimaatopwarming is ook de aantasting van ons leefmilieu niet opgehouden. We mogen dit niet uit het oog verliezen. Dit komt tot uiting in een veelheid aan problemen zoals onder andere illegale lozingen, maar is het meest zichtbaar als zwerfvuil. Blijkbaar zijn sommige mensen zich nog steeds niet bewust dat dit asociale gedrag niet kan en niet getolereerd zal worden. Sommige daders zijn ook bijzonder driest en steken zelfs hun achtergelaten zwerfvuil in brand wat een gigantisch veiligheidsrisico met zich meebrengt.

Het gemeentebestuur is op de hoogte dat er veel zwerfvuil wordt aangetroffen, maar doet er te weinig aan. Het beperkt zich tot het verwijderen van zwerfvuil na een melding. De lokale politie heeft recent aangegeven dat milieuovertredingen waaronder zwerfvuil voor hen geen prioriteit zijn en ze daar geen personeel kunnen aan besteden. Dat maakt het opsporen van daders zeer moeilijk. In dergelijke omstandigheden is de aanpak van milieuovertredingen allesbehalve evident.

We hebben in Jabbeke een beperkte milieudienst met slechts één milieuambtenaar die voor alles moet instaan. Het is zo onmogelijk om de opdrachten naar behoren uit te voeren. Er kan best een bijkomende milieuambtenaar aangeworven worden en de milieudienst te structureren op 2 niveaus met een binnen- en een buitendienst. Een buitendienst staat in voor de vaststellingen van de overtredingen en indien mogelijk de identificatie van overtreders. Via het GAS-reglement kunnen overtreders ook beboet worden en kan de gemeente de schade verhalen. Dit reglement dateert nog van 2008 en heeft dringend een update nodig. We pleiten er voor om milieuovertredingen consequent te vervolgen en strenger te bestraffen.

Een aantal lokale natuurhelden verenigen zich onder het initiatief van mooimakers en verlossen onze omgeving in de mate van het mogelijke van zwerfvuil. Dat verdient niet alleen bewondering en respect, maar vanuit de gemeente vooral ondersteuning in verschillende vormen. Denk onder andere aan opruimfietsen, materiaal en financiële ondersteuning. Deze vrijwilligers kunnen op zich ook ondersteuning bieden aan het beleid en moeten daarvoor ook nauw betrokken worden bij dat beleid.