Herstellen van het historische houtkantennetwerk is een ecologische meerwaarde

'Bocage Flamand' is geschiedenis...

Tot de 19de eeuw floreerde het bocagelandschap in de zuidelijke helft van de gemeente Jabbeke. Percelen, wegen en waterlopen werden in de zandstreek begeleid door houtkanten. De kleine percelen, zowel akkerland als weiland, waren omringd door hagen, bomenrijen en kleine bosjes. Het hoogtepunt van dit coulisselandschap werd in de tweede helft van de 18de eeuw bereikt. Het was een vrij gesloten landschap, wat in het vakjargon ‘bocage Flamand’ genoemd wordt. Het krioelde van het biologisch in, langs en rond deze kleine landschapselementen. Het platteland was biodivers.

Dit landschapstype is sinds de 19de eeuw sterk gedegradeerd door de schaalvergroting of intensivering van de landbouw en door de verstedelijking. Ons landschap is veel opener geworden. Vandaag kan je hier en daar nog overblijfselen waarnemen van dit vroegere gesloten landschapstype. Op veel locaties zijn ze verdwenen. In Jabbeke alleen al nam het aantal kilometer houtkanten met maar liefst 50 km af. Waar ze nog voorkomen, zijn ze meestal niet meer zo kwalitatief als vroeger. Van het ooit typerende Bocage Flamand bleef weinig meer over.

Alleen maar voordelen

De voordelen van de houtkanten zijn legio. Ze hebben een belangrijke ecologische functie. Ze vormen de geschikte ruimte voor het maken van nesten, schuilplaatsen of het aantreffen van voedsel. Door de schaduw en beschutting vormen ze een microklimaat, wat in tijden van klimaatverandering steeds noodzakelijker wordt. Deze groene corridors maken dat dieren en insecten zich vlot en veilig door het vermenselijkte landschap kunnen voortbewegen. Houtkanten langs waterlopen lijken broodnodig te zijn om de gewenste doelsoorten aan te treffen voor het behalen van de goede ecologische toestand voor de Kaderrichtlijn Water. Houtkanten breken de wind en reduceren winderosie, waarvoor we in de zandstreek kwetsbaar zijn. De wortels zorgen voor een betere drainage bij wateroverlast en in tijden van droogte wordt water langer vastgehouden. Het inbrengen van organisch materiaal leidt tot een betere bodemvruchtbaarheid. Tevens vormen ze een natuurlijke buffer voor lichtvervuiling, geluidsoverlast en zichtverstoring.

Houtkanten in ere herstellen

Om het typerende landschap in ere te herstellen, werd in 2022 door de Vlaamse Landmaatschappij een houtkantenplan opgesteld. Het houtkantenplan is een actieplan om het houtkantennetwerk samen met onder meer lokale besturen kwalitatief en kwantitatief te versterken tegen 2030. Het omvat drie doelstellingen: bestaande houtkanten beschermen, houtkanten uitbreiden met nieuwe aanplantingen en het kwalitatief beheer van houtkanten.

Groen Jabbeke riep het gemeentebestuur op om werk te maken van een gedegen houtkantenplan en het indienen van projecten voor het bekomen van subsidies.